Μιτοχόνδρια και πώς θα τα υποστηρίξουμε μέσω της διατροφής

Τα μιτοχόνδρια είναι τα “εργοστάσια” μέσα σε κάθε κύτταρο, στα οποία η τροφή μετατρέπεται σε ενέργεια. Κυρίως παράγουν ενέργεια χρησιμοποιώντας γλυκόζη, αλλά μπορούν να χρησιμοποιήσουν και κετόνες, όταν η πείνα ή η κετογονική δίαιτα, αναγκάζουν το σώμα να χρησιμοποιεί το λίπος ως κύρια πηγή ενέργειας.

Το κακό είναι πως με το πέρασμα του χρόνου, τα μιτοχόνδρια χάνουν μέρος της ικανότητας παραγωγής ενέργειας, με εξαιρετικά δυσάρεστες επιπτώσεις για τον οργανισμό. Μεγάλος όγκος στοιχείων από έρευνες υποδηλώνει, ότι η γήρανση και οι ασθένειες που σχετίζονται με αυτήν ( όπως νευροεκφυλισιτικές και καρδιαγγειακές παθήσεις), συνδέονται στενά με μια ανισορροπία προσφοράς και ζήτησης ενέργειας.

Το καλό είναι, πως η πτώση αυτή της απόδοσης των μιτοχονδρίων ( μαζί με τις δυσάρεστες συνέπειες της), μπορεί να μειωθεί με μια σειρά παρεμβάσεων. Κυρίως, μέσω της φυσικής δραστηριότητας και της διατροφής.

Ποια διατροφή όμως είναι υποστηρικτική για τα μιτοχόνδρια;

Έχει παρατηρηθεί ότι Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΙΔΩΝ που λαμβάνουμε καθημερινά από τη διατροφή μας, επιβραδύνει σημαντικά την εμφάνιση ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία και την μειωμένη παραγωγή ενέργειας από τα μιτοχόνδρια.

Δυστυχώς όμως, αυτό δεν οδηγεί σε αύξηση της διάρκειας ζωής, επειδή μακροχρόνιος περιορισμός θερμίδων, έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην ικανότητα του οργανισμού για ανάκαμψη από λοιμώξεις, χειρουργικές επεμβάσεις και μια σειρά άλλων στρεσογόνων παραγόντων.

Υπάρχει όμως κάτι, που έχει παρόμοια επίδραση με την μείωση των θερμίδων ( έστω σε μικρότερο ποσοστό) αλλά αυτό μεταφράζεται και σε αύξηση της μακροζωίας ( αφού δεν συνοδεύεται από τις δυσμενείς της συνέπειες). Αυτό είναι Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ, χωρίς παράλληλη μείωση θερμίδων. Παρόμοια αποτελέσματα με τη μείωση της πρωτεΐνης, έχει και ο περιορισμός κατά 80% ενός και μόνο συγκεκριμένου αμεινοξέως ( τα αμεινοξέα είναι τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών) της ΜΕΘΕΙΟΝΙΝΗΣ.

Περιορισμός των πρωτεϊνών στη δίαιτα λοιπόν ή έστω περιορισμός της μεθειονίνης έχει ως αποτέλεσμα επιβράδυνση της εμφάνισης ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία και της μείωσης της ικανότητας των μιτοχονδρίων για παραγωγή ενέργειας, αλλά και αύξηση της διάρκειας ζωής.

Αξίζει λοιπόν να δούμε σε αυτό το σημείο, ποιες τροφές είναι πλούσιες και ποιες φτωχές σε μεθειονίνη:

α) πλούσιες σε μεθειονίνη:

Αλλαντικά

Κρέατα

Πουλερικά

Ψάρια

Θαλασσινά

β) μέτριας περιεκτικότητας σε μεθειονίνη:

Γαλακτοκομικά

Τυριά

Όσπρια

Αυγά ( ασπράδι)

γ) φτωχές σε μεθειονίνη:

Δημητριακά

Σπόροι

Ξηροί καρποί

Αυγά (κρόκος)

Γάλα σόγιας

Αβοκάντο

Μανιτάρια

Λαχανικά

Φρούτα

Μέλι

Πατάτες

Βούτυρο

Σπορέλαια

Ελιές

Ελαιόλαδο

Οι φτωχές σε μεθειονίνη τροφές, δεν σας θυμίζουν την μεσογειακή διατροφή;

Ψάχνοντας λίγο ακόμα τις διατροφικές παρεμβάσεις που ευνοούν την υγεία των μιτοχονδρίων, θα ξανακαταλήξουμε στο ίδιο σημείο για άλλη μια φορά:

Οι μελέτες που προσπαθούν να εξηγήσουν τους μηχανισμούς, μέσω των οποίων, η μεσογειακή διατροφή ( και η δίαιτα της Οκινάουα) έχει συσχετιστεί με μακροζωία και μειωμένο κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, καταλήγουν στο συμπέρασμα, ότι ένας από αυτούς τους μηχανισμούς μπορεί να είναι η επίδραση κάποιων αντιοξειδωτικών ουσιών, που καταναλώνονται σε μεγάλο βαθμό στις διατροφές αυτές, στα μιτοχόνδρια.

Συγκεκριμένα πρόκειται για τη ρεσβερατρόλη, την υδροξυτυροσόλη, την ελευρωπαΐνη, την κουρκουμίνη και τη σπερμιδίνη. Τις βρίσκουμε στη φλούδα του σταφυλιού και το κόκκινο κρασί, τις ελιές, το ελαιόλαδο, τα ώριμα τυριά, τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, το πράσινο τσάι, ορισμένα λαχανικά κλπ.

Οι ουσίες αυτές, φαίνεται πως ευνοούν την μιτοφαγία. Έναν φυσικό τρόπο ανακύκλωσης του οργανισμού, κατά τον οποίο τα ελαττωματικά μιτοχόνδρια καταστρέφονται. Και την μιτογένεση, δηλαδή τη δημιουργία νέων μιτοχονδρίων για να αντικαταστήσουν αυτά που καταστράφηκαν.

Δεν πρέπει να παραλήψουμε να πούμε εδώ, ότι το ίδιο φαινόμενο “ανακύκλωσης” στον οργανισμό δεν συμβαίνει μόνο στα μιτοχόνδρια αλλά και στα ίδια τα κύτταρα ( αυτοφαγία). Η σωστή ρύθμιση της μιτοφαγίας μάλιστα, είναι απαραίτητη και για τη σωστή ρύθμιση της αυτοφαγίας.

Τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί, ότι σε αυτές τις διαδικασίες είναι πολύ ευεργετική η επίδραση της διαλειμματικής νηστείας.

Η διαλειμματική νηστεία, είναι μεν περιορισμός τροφής ( για αυτήν δεν μιλούσαμε και στην αρχή του άρθρου;), αλλά μόνο για περιορισμένα χρονικά διαστήματα. Έτσι λοιπόν, κι εδώ καταφέρνουμε να αποφύγουμε τις δυσμενείς συνέπειες του μακροχρόνιου θερμιδικού περιορισμού.

Ανακεφαλαιώντας λοιπόν, αν θέλουμε να υποστηρίξουμε τη λειτουργία των μιτοχονδρίων

α) βάζουμε την άσκηση στη ζωή μας

β) διατηρούμε φυσιολογικό βάρος

γ) υιοθετούμε μεσογειακή διατροφή

δ) δοκιμάζουμε τη διαλειμματική νηστεία