Εδώ και πάνω από εκατό χρόνια, έχει μελετηθεί πολύ καλά η σχέση μεταξύ κατανάλωσης αλατιού και αρτηριακής πίεσης. Πολλές μελέτες αποδεικνύουν ότι η υψηλή πρόσληψη νατρίου, μπορεί να προκαλέσει υπέρταση. Έτσι λοιπόν οι γιατροί και οι παγκόσμιοι οργανισμοί προειδοποιούν τους ασθενείς και έχουν εκδώσει οδηγίες για μείωση της κατανάλωσης αλατιού, όχι μόνο σε ασθενείς, αλλά και σε υγιείς ανθρώπους. Συνήθως οι οδηγίες αυτές αφορούν κατανάλωση εώς 2gr Νατρίου ημερησίως (που αντιστοιχεί σε κατανάλωση 5γρ αλατιού περίπου). Η επικρατούσα άποψη ήταν λοιπόν, ότι το αλάτι, όχι μόνο αυξάνει την αρτηριακή πίεση, αλλά και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και πρόωρους θανάτους.
Ωστόσο, στις μελέτες που είχαν γίνει ως τώρα, είχε εξεταστεί κυρίως η συσχέτιση της πρόσληψης αλατιού και αρτηριακής πίεσης (η οποία είναι βέβαια ένας από τους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και πρόωρο θάνατο), άλλα όχι η συσχέτισή της με την συνολική υγεία και την συνολική θνησιμότητα. Μια μελέτη λοιπόν που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 στο European Heart Journal, Sodium intake, life expectancy, and all-cause mortality ,εξέτασε τα δεδομένα από 181 χώρες. Συνέκρινε την κατανάλωσε αλατιού με το προσδόκιμο υγιούς ζωής και επιβίωσης, με την θνησιμότητα από χρόνια νοσήματα, αλλά και με την θνησιμότητα από κάθε αιτία.
Τα ευρήματα της έρευνας αυτής, ήταν αρκετά ανατρεπτικά, θα μπορούσαμε να πούμε. Βρέθηκε ότι η χαμηλή πρόσληψη Νατρίου συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης χρόνιου νοσήματος, καθώς και με αυξημένο αριθμό θανάτων. Αντίθετα, αυξημένη πρόσληψη Νατρίου συνδέεται με καλύτερη υγεία και με μειωμένο αριθμό θανάτων, τόσο από χρόνια νοσήματα, όσο και από κάθε αιτία. Σύμφωνα με τα στοιχεία των ερευνητών, τόσο η υπερβολικά χαμηλή, όσο και η υπερβολικά υψηλή πρόσληψη αλατιού, μπορεί να είναι επιβλαβής. Η συνήθης ημερήσια κατανάλωση αλατιού για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι της τάξης των 5-10γρ (που αντιστοιχεί σε κατανάλωση 2,5-4,5γρ Na περίπου). Ο κίνδυνος για καρδιαγγειακές παθήσεις αυξάνεται όταν η πρόσληψη ξεπεράσει τα 12,5γρ αλατιού την ημέρα.
(Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι ή πρόσληψη αλατιού δεν χρειάζεται να είναι περιορισμένη για τους υπερτασικούς.
Οι εώς τώρα οδηγίες συνεχίζουν να ισχύουν, καθώς μια πρόσληψη αλατιού πάνω από 5γρ ημερησίως , είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει υπέρταση σε αυτήν την κατηγορία των ασθενών, με όλους τους κινδύνους που προκύπτουν από αυτό. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να τονίσουμε σε αυτό το σημείο, ότι ακόμα και οι συνήθεις, ασφαλείς ποσότητες αλατιού, μπορούν να είναι επιβλαβείς για την υγεία μας, αν δεν καταναλώνουμε επαρκείς ποσότητες νερού.)
‘Οπως φαίνεται λοιπόν, ίσως να μην ήταν πολύ σωστό το ότι το αλάτι, λόγω του μεγάλου όγκου αποδείξεων για την επίδρασή του στην αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ενοχοποιήθηκε σχετικά αυθαίρετα και για πρόκληση χρόνιων ασθενειών και πρόωρων θανάτων. Γιατί ναι, η υπέρταση είναι παράγοντας κινδύνου για όλα αυτά, όμως δεν οφείλεται μόνο στην αυξημένη πρόσληψη αλάατιού, αλλά σε πολλούς ακόμα παράγοντες. Κι από την άλλη, η επαρκής πρόσληψη αλάατιού είναι απαραίτητη για πολλές άλλες διεργασίες του οργανισμού μας, πολύ σημαντικές για την διατήρηση της καλής μας υγείας.
Τί σημαίνουν πρακτικά όλα αυτά;
– Ότι συνεχίζουμε να αποφεύγουμε την υψηλή πρόσληψη αλατιού (<5γρ/ημέρα) αν αν είμαστε υπερτασικοί.
– Συνεχίζουμε να αποφεύγουμε την υπερβολική πρόσληψη αλάατιού (<12,5γρ/ημέρα) ακόμα κι αν δεν είμαστε υπερτασικοί.
– Συνεχίζουμε να αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως αλλαντικά, πατατάκια κλπ, γιατί δεν μόνο το αλάτι αυτό που μας βλάπτει, μεταξύ των συστατικών τους.
Αλλά
– Δεν φοβόμαστε να καταναλώσουμε τις συνήθεις ποσότητες αλατιού που περιλαμβάνει μια ισορροπημένη διατροφή. Δηλαδή δεν φοβόμαστε να φάμε τυρί, ελιές, τουρσί κλπ, αν δεν έχουμε πρόβλημα υπέρτασης.
– Πίνουμε όσο νερό χρειάζεται ο οργανισμός μας και όχι λιγότερο.
– Κι αν είμαστε υπερτασικοί, εστιάζουμε στο να ανατρέψουμε τις αιτίες που προκάλεσαν την κατάσταση αυτή. Κυρίως δηλαδή την καθιστική ζωή και το υπερβάλλον βάρος.